PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ - OTIS LAWYERS

Hiện nay hoạt động thương mại quốc tế diễn ra vô cùng sôi động. Cùng với đó, trong quá trình hợp tác làm ăn,  xung đột lợi ích giữa các bên dẫn đến tranh chấp là điều không thể tránh khỏi. Để nắm được các phương thức giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế, đọc ngay bài viết dưới đây của OTIS LAWYERS.

Tranh chấp thương mại quốc tế

Thương mại quốc tế có thể hiểu là hoạt động thương mại có yếu tố nước ngoài. Yếu tố nước ngoài ở đây được xác định dựa trên ba tiêu chí sau: (i) Chủ thể trong quan hệ thương mại là các bên có quốc tịch khác nhau hoặc có trụ sở thương mại ở các nước khác nhau; (ii) Sự kiện làm phát sinh thay đổi hoặc chấm dứt quan hệ thương mại xảy ra ở nước ngoài, và (iii) Đối tượng của quan hệ thương mại ở nước ngoài.

Tranh chấp trong thương mại quốc tế là những bất đồng hay xung đột (mâu thuẫn) về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quá trình thực hiện các hoạt động thương mại quốc tế. Căn cứ theo quy định hiện hành, có 03 phương thức chính để giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế như sau:

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế thông qua phương thức thương lượng giữa các bên

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế bằng thương lượng là một phương thức giải quyết tranh chấp mà các bên tham gia sẽ gặp gỡ, trao đổi thông tin, thỏa thuận để giải quyết những bất đồng hay mâu thuẫn giữa các bên. Trong các phương thức giải quyết tranh chấp, thương lượng thường là phương thức ưu tiên lựa chọn ngay sau khi phát sinh tranh chấp. Bởi lẽ, xuất phát từ nguyên tắc tự do định đoạt, tự nguyện cam kết thỏa thuận mà các bên trước tiên luôn tự mình tìm cách giải quyết.

Thương lượng là phương thức giải quyết tranh chấp đơn giản, không bị ràng buộc bởi các thủ tục pháp lý phức tạp. Đây cũng là phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế ít làm tổn hại quan hệ hợp tác và đảm bảo được những bí mật kinh doanh, uy tín của các bên tranh chấp. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều tranh chấp thương mại quốc tế lại không dễ để tiến hành thương lượng hoặc thậm chí có thương lượng nhưng vẫn không thể đi đến thống nhất, tìm ra được tiếng nói chung trong việc tháo gỡ mâu thuẫn giữa các bên. Bởi lẽ, phương thức này đòi hỏi cao tính thiện chí, trung thực, tự nguyện hợp tác giữa các bên tham gia. Do đó, nếu một bên không thiện chí, không hợp tác thì không thể tiến hành giải quyết tranh chấp bằng thương lượng.

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế thông qua phương thức hòa giải giữa các bên do một cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân được các bên thỏa thuận chọn làm trung gian hòa giải

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế bằng phương thức hòa giải là quá trình trong đó một bên thứ ba trung lập và khách quan do các bên tranh chấp chỉ định làm trung gian hòa giải để hỗ trợ giải quyết các tranh chấp trong quan hệ thương mại quốc tế giữa các bên. Hòa giải mang lại một phương án giải quyết hợp lý, hợp tình bởi bên trung gian hòa giải là bên thứ ba độc lập không có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến tranh chấp. Hòa giải viên được lựa chọn chỉ đóng vai trò giúp đỡ các bên tìm ra giải pháp tốt nhất để giải quyết tranh chấp.

Ủy ban pháp luật thương mại của Liên hợp quốc đã ban hành Bản quy tắc hòa giải (the UNCITRAL rules of conciliation) năm 1980 và Luật mẫu về hòa giải thương mại quốc tế (Model Law on international commercial mediation) năm 2002, được sửa đổi bổ sung năm 2018 nhằm khuyến khích các nước thành viên Liên hợp quốc áp dụng phương pháp giải quyết tranh chấp này cũng như tạo nền tảng quy định thống nhất cho các bên khi tham gia hòa giải. Hiện nay, hầu hết các Trung tâm hòa giải (Trung tâm giải quyết tranh chấp (ICDR), Trung tâm hòa giải quốc tế Singapore, v.v.) hay Tổ chức trọng tài thương mại (Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC), Trung tâm trọng tài quốc tế Hồng Kông (HKIAC), v.v.), cũng đều có quy tắc hòa giải riêng và tổ chức việc hòa giải nhằm giúp các bên tham gia giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế tại trọng tài hoặc tòa án

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế tại trọng tài

Trọng tài là phương thức giải quyết tranh chấp kết hợp giữa yếu tố thỏa thuận và tài phán. 

Căn cứ theo khoản 1 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010 được định nghĩa như sau: Trọng tài thương mại là phương thức giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận và được tiến hành theo quy định của Luật này. Các tranh chấp ở đây phải phát sinh từ hoạt động thương mại, trong đó có ít nhất một bên có hoạt động thương mại, hoặc tranh chấp khác giữa các bên mà pháp luật quy định có thể giải quyết bằng trọng tài.

Dưới đây là các tranh chấp trọng tài có thẩm quyền giải quyết:

• Tranh chấp phát sinh từ hoạt động thương mại giữa các bên
• Có ít nhất một bên hoạt động thương mại
• Pháp luật quy định phải giải quyết bằng trọng tại, hoặc nếu hai bên có thỏa thuận trọng tài.

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế bằng phương thức trọng tài chỉ phát sinh khi có sự thỏa thuận trọng tài và thỏa thuận đó phải có giá trị pháp lý và có hiệu lực. Sự thỏa thuận này có thể được thực hiện trước hoặc sau khi phát sinh tranh chấp. Bên cạnh đó, các bên có quyền được lựa chọn hình thức trọng tài (trọng tài vụ việc hay trọng tài quy chế), lựa chọn tổ chức trọng tài, quy tắc tố tụng trọng tài, luật áp dụng cho thỏa thuận trọng tài, số lượng trọng tài viên, ngôn ngữ trọng tài cũng như địa điểm giải quyết tranh chấp.

Phương thức giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế bằng trọng tài được kết thúc bằng quyết định trọng tài và quyết định này có giá trị chung thẩm, ràng buộc các bên tương tự như quyết định của Tòa án trừ khi phán quyết này có những sai sót dẫn đến vô hiệu.

Lưu ý, nếu các bên đã có thỏa thuận trọng tài mà một bên nộp đơn khởi kiện lên tòa án thì tòa án phải từ chối thụ lý, trừ trường hợp thỏa thuận vô hiệu hoặc không thực hiện được.

Giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế tại tòa án

Không giống với trọng tài, tòa án có quyền giải quyết tranh chấp trong thương mại quốc tế theo quy định của luật áp dụng khi các tranh chấp phát sinh mà không cần phải có thỏa thuận của các bên tranh chấp về lựa chọn tòa án giải quyết tranh chấp.

Đây là phương thức giải quyết tranh chấp truyền thống có tính thể thức và tổ chức cao. Hiện nay vẫn chưa có tòa án quốc tế nào để chuyên xét xử các tranh chấp thương mại quốc tế. Do đó, khi có tranh chấp xảy ra mà các bên không thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được thủ tục giải quyết tranh chấp thì bên có quyền lợi bị xâm phạm có thể khởi kiện đến tòa án có thẩm quyền tại nước bị đơn, nước nguyên đơn hoặc nước thứ ba tùy từng trường hợp cụ thể.

Trong quy trình giải quyết tranh chấp thương mại, tòa án phải thực hiện đúng theo các quy tắc, trình tự nhất định đã được quy định bởi pháp luật, cụ thể tại Điều 683 Bộ Luật dân sự năm 2015.

Dịch vụ tư vấn đầu tư của OTIS Lawyers

OTIS LAWYERS luôn tự hào là đơn vị chuyên nghiệp trong lĩnh vực tư vấn đầu tư và thực hiện các thủ tục xin giấy phép đầu tư, điều chỉnh, thay đổi, gia hạn Giấy Chứng nhận đầu tư theo quy định của pháp luật. Với đội ngũ luật sư có chuyên môn cao, kinh nghiệm sâu rộng cùng với sự tận tâm với khách hàng, chúng tôi tin tưởng sẽ cung cấp tới các nhà đầu tư dịch vụ tốt nhất, chuyên nghiệp nhất, chi phí hợp lý và thời gian hoàn thành thủ tục nhanh nhất. Chúng tôi cam kết mọi thông tin khách hàng được bảo mật tuyệt đối và lợi ích khách hàng luôn được đặt lên hàng đầu.

Mọi ý kiến thắc mắc cần giải đáp và đóng góp xin vui lòng liên hệ:

CÔNG TY LUẬT TNHH OTIS VÀ CỘNG SỰ

Địa chỉ văn phòng: Tầng 2, Tòa CT3, Khu đô thị Yên Hòa Park view, số 3 đường Vũ Phạm Hàm, phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy, Hà Nội

Email: [email protected] 

Hotline: 0987748111