OTIS LAWYERS xin gửi đến bạn đọc bản tin pháp luật 06/09/2025 ~ 12/09/2025. Những chính sách mới, những cập nhật về tình hình kinh tế – xã hội nói chung. Và thông tin về lĩnh vực pháp luật nói riêng sẽ được chúng tôi tổng hợp trong bản tin pháp luật 06/09/2025 ~ 12/09/2025 dưới đây.
Mới: Ngân hàng phải cung cấp tài khoản khách hàng là tổ chức nghi ngờ gian lận, lừa đảo
Ngày 31/8/2025, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 25/2025/TT-NHNN sửa đổi Thông tư 17/2024/TT-NHNN về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Điểm đáng chú ý là quy định mới buộc các ngân hàng phải cung cấp định kỳ thông tin về các tài khoản nghi ngờ liên quan đến gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật. Cụ thể:
– Điều 11 bổ sung thêm yêu cầu cung cấp danh sách khách hàng tổ chức có tài khoản thanh toán nghi ngờ gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật.
– Định kỳ trước ngày 10 hàng tháng, ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải gửi thông tin theo Phụ lục 02 (khách hàng cá nhân) và Phụ lục 03 (khách hàng tổ chức – bổ sung mới) ban hành kèm theo Thông tư 25/2025/TT-NHNN.
– Việc gửi thông tin được thực hiện bằng phương tiện điện tử theo hướng dẫn kỹ thuật kết nối của Ngân hàng Nhà nước.
Ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trách nhiệm kịp thời cập nhật khi có thay đổi, đồng thời chịu trách nhiệm về tính trung thực và chính xác của thông tin, dữ liệu cung cấp. Trước đây, theo Thông tư 17/2024/TT-NHNN, ngân hàng chỉ phải cung cấp danh sách khách hàng cá nhân có dấu hiệu gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật (Phụ lục 02). Với quy định mới, phạm vi cung cấp thông tin được mở rộng sang khách hàng tổ chức.
Đề xuất mới về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện, điều kiện đầu tư kinh doanh
Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo Luật Đầu tư kinh doanh với nhiều điểm mới về ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và điều kiện đầu tư kinh doanh. Theo Bộ Tài chính, Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện từng được quy định tại Phụ lục IV Luật Đầu tư 2014 gồm 267 ngành nghề. Đến Luật Đầu tư 2020 (đã được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 90/2025/QH15), số lượng ngành nghề đã giảm xuống còn 237 ngành, nghề; nhiều yêu cầu điều kiện về quy hoạch, phương án kinh doanh và vốn được bãi bỏ, góp phần tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp tham gia thị trường. Tuy nhiên, việc “cắt giảm” này chủ yếu mang tính hình thức (gộp tên ngành nghề hoặc dùng tên ngành nghề có phạm vi rộng), trong khi cơ chế tiền kiểm (xin cấp giấy phép trước khi kinh doanh) vẫn chiếm ưu thế. Một số ngành nghề thực tế không cần tiền kiểm vẫn bị áp điều kiện (ví dụ: kinh doanh dịch vụ đóng mới, sửa chữa phương tiện thủy nội địa; sản xuất mũ bảo hiểm), gây hạn chế quyền tự do kinh doanh. Ngược lại, một số ngành nghề mới, tiềm ẩn rủi ro (như kinh doanh nền tảng chia sẻ dữ liệu cá nhân, công nghệ deepfake) lại chưa được xếp vào danh mục đầu tư kinh doanh có điều kiện, khiến công tác quản lý gặp khó khăn. Để khắc phục bất cập, Bộ Tài chính đề xuất:
– Sửa đổi khoản 2 Điều 7 Luật Đầu tư theo hướng giao Chính phủ ban hành Danh mục ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện để bảo đảm tính linh hoạt, chủ động.
– Bổ sung quy định tại Điều 7 Luật Đầu tư làm rõ nguyên tắc xác định “điều kiện đầu tư kinh doanh” là các yêu cầu về năng lực, trình độ chuyên môn, nhân lực, cơ sở vật chất, hệ thống quản lý… mà tổ chức, cá nhân phải đáp ứng, không bao gồm các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
Đề xuất quy định cơ chế hỗ trợ, ưu đãi đầu tư đối với khu công nghệ số tập trung
Bộ Khoa học và Công nghệ đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định về khu công nghệ số tập trung, đề xuất nhiều cơ chế hỗ trợ và ưu đãi đặc thù. Cụ thể, ngân sách nhà nước sẽ hỗ trợ đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghệ số tập trung (chuẩn bị đầu tư, quy hoạch, bồi thường – tái định cư, hạ tầng kỹ thuật – xã hội, trụ sở quản lý…). Ngoài vốn ngân sách, Nhà nước có thể xem xét hỗ trợ thêm tùy điều kiện thực tế. Đồng thời, khu công nghệ số tập trung cũng sẽ được áp dụng chính sách ưu đãi đầu tư theo Luật Công nghiệp công nghệ số như: miễn thuế thu nhập cá nhân 5 năm cho nhân lực công nghệ số chất lượng cao, áp dụng thủ tục đầu tư đặc biệt cho dự án nghiên cứu – phát triển và dự án công nghiệp công nghệ số. Hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đang công khai dự thảo trên Cổng thông tin điện tử để lấy ý kiến của người dân.
Mở “lối” vào khu công nghiệp cho doanh nghiệp nhỏ và vừa
Doanh nghiệp nhỏ và vừa – “xương sống” của nền kinh tế – đang gặp khó khăn tiếp cận mặt bằng tại các khu công nghiệp (KCN). Hầu hết các khu hiện được quy hoạch với lô đất lớn từ vài hecta, vượt khả năng tài chính và nhu cầu thực tế, khiến nhiều doanh nghiệp phải hoạt động ngoài KCN, mất cơ hội kết nối chuỗi cung ứng. Trong bối cảnh nhu cầu thuê nhà xưởng, kho bãi của nhóm doanh nghiệp này, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, công nghiệp phụ trợ, logistics ngày càng tăng, một số chủ đầu tư hạ tầng đã chủ động chia nhỏ quỹ đất, quy hoạch linh hoạt để đón dòng nhu cầu. Ví dụ, CCN Yên Lệnh (Ninh Bình) chia lô từ 1.000m², KCN Yên Phong II-A (Bắc Ninh) bố trí quỹ đất dịch vụ 17,5ha với lô nhỏ cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc chia nhỏ đất còn vướng mắc quy hoạch, pháp lý, cần hướng dẫn cụ thể từ Nhà nước. Để “mở lối” vào khu công nghiệp, các chuyên gia đề xuất đồng bộ ba trụ cột: Nhà nước có chính sách hỗ trợ tín dụng, thuế, nhân lực và quy định ưu tiên cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; chủ đầu tư hạ tầng quy hoạch linh hoạt, ưu đãi giá thuê; và doanh nghiệp hạ tầng đóng vai trò cầu nối giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa hòa nhập hệ sinh thái, kết nối doanh nghiệp lớn để cùng phát triển bền vững.
Sẽ gắn mã định danh cho từng thửa đất
Cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) vừa hướng dẫn các địa phương chỉnh lý, tổ chức lại cơ sở dữ liệu đất đai theo mô hình chính quyền hai cấp và xây dựng mã định danh cho từng thửa đất. Mã này là duy nhất trên toàn quốc, được quy định tại Thông tư 09/2024, nhằm kết nối với hệ thống địa danh quốc gia, nền tảng địa chỉ số và các cơ sở dữ liệu khác. Mã định danh thửa đất gồm 12 ký tự, được mã hóa vị trí địa lý theo hệ tọa độ quốc tế WGS84 bằng thuật toán GeoHash. Quy trình xây dựng mã định danh thửa đất có bốn bước, gồm xác định điểm đặc trưng của thửa đất, tính chuyển vị trí từ hệ tọa độ VN2000 của Việt nam sang hệ tọa độ quốc tế WGS84, mã hóa vị trí điểm đặc trưng của thửa đất và cập nhật mã định danh của thửa đất vào cơ sở dữ liệu đất đai, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý đất đai.
Xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo trình Quốc hội trong năm 2025
Nhiệm vụ này được Chính phủ giao cho Bộ Khoa học và Công nghệ tại Nghị quyết 273/NQ-CP về Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025. Theo đó, tại Nghị quyết 273/NQ-CP (ban hành ngày 09/9/2025), Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các cơ quan, địa phương các nhiệm vụ trọng tâm gồm:
(1) Thúc đẩy chuyển đổi số: Tiếp tục đảm bảo hạ tầng công nghệ thông tin, nghiên cứu đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý nhà nước.
(2) Xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo: Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện dự thảo, trình Quốc hội trong năm 2025. Đây sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc quản lý, ứng dụng và phát triển AI tại Việt Nam.
(3) Hoàn thiện các hồ sơ, đề án, chiến lược khác, gồm:
– Chương trình phát triển Chính phủ số (báo cáo Thủ tướng trước 15/9/2025).
– Chiến lược quốc gia về phát triển đội ngũ trí thức đến năm 2030, tầm nhìn 2045 (trình trước 25/9/2025).
– Bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Bộ tiêu chí xác định doanh nghiệp công nghệ số ngang tầm quốc tế (trình trước 15/9/2025).
– Đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, nhân lực chất lượng cao phục vụ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (trình trong tháng 9/2025).
(4) Phối hợp với Bộ Xây dựng thẩm định, công bố tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về đường sắt trong tháng 10/2025.
Không thu tiền sử dụng đất của cơ sở y tế trong nước
Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 72-NQ/TW năm 2025 về các giải pháp đột phá chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân. Nghị quyết nêu rõ chủ trương không thu tiền sử dụng đất, giảm tiền thuê đất, thuế đất đối với cơ sở y tế trong nước, đồng thời khuyến khích đầu tư tư nhân, hợp tác công – tư trong lĩnh vực y tế. Các chính sách còn ưu tiên quỹ đất sạch, chuyển đổi linh hoạt mục đích sử dụng đất sang đất y tế, hỗ trợ phát triển bệnh viện tư nhân quy mô lớn, cơ sở chăm sóc sức khỏe ở vùng khó khăn; khuyến khích nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực, sản xuất thuốc, vắc-xin, thiết bị y tế. Nghị quyết cũng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường kiểm tra, giám sát, ngăn chặn trục lợi, lãng phí, bảo đảm sử dụng hiệu quả các nguồn lực xã hội cho mục tiêu nâng cao sức khỏe Nhân dân.